Ẩm thực giữa lòng phố cổ Hà Nội

Phố cổ – không gian văn hóa và ẩm thực

Khu phố cổ Hà Nội từ lâu được coi là một trong những không gian tập trung đậm đặc giá trị văn hóa của cả nước, nơi những dãy nhà cổ, ô phố nhỏ hẹp và nếp sinh hoạt truyền thống vẫn hiện diện song hành cùng nhịp sống hiện đại. Không chỉ nổi bật về kiến trúc và lối sống, khu vực này còn được nhìn nhận như một “bản đồ” ẩm thực phong phú, quy tụ nhiều món ăn đặc trưng của Thủ đô.

Trong hành trình khám phá, thưởng thức ẩm thực tại khu phố cổ, nhóm món ăn đã được ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia như phở Hà Nội, chả cá Lã Vọng và cốm Mễ Trì luôn được nhắc đến như những đại diện tiêu biểu, gắn với ký ức và bản sắc Hà Nội.

Phở Hà Nội – di sản trong từng bát nước dùng

Ảnh: internet

Tháng 8-2024, phở Hà Nội chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, ghi nhận giá trị văn hóa, tri thức dân gian tích lũy qua nhiều thế hệ người làm phở. Bát phở Hà Nội truyền thống được nhận diện bởi phần nước dùng trong, vị ngọt thanh từ xương hầm, phảng phất hương quế, hồi và các loại gia vị đặc trưng; sợi bánh phở mỏng, mềm nhưng vẫn có độ dai nhất định; thịt bò hoặc thịt gà được lựa chọn kỹ, thái vừa miếng, tạo nên tổng hòa hương vị hài hòa.

Trong khu phố cổ, nhiều quán phở có lịch sử lâu năm đã trở thành một phần ký ức của cư dân đô thị như phở Bát Đàn, phở Lý Quốc Sư, phở Khôi trên phố Hàng Vải, phở Vui ở Hàng Giấy, phở Gánh Hàng Chiếu… Những địa chỉ này không chỉ quen thuộc với người Hà Nội mà còn thu hút đông đảo du khách quốc tế. Một số quán đã được đưa vào hệ thống gợi ý của Michelin Guide, góp phần khẳng định thêm vị thế của phở Hà Nội trên bản đồ ẩm thực thế giới.

Chả cá Lã Vọng – âm thanh xèo xèo trên phố Chả Cá

Chả cá Lã Vọng là một trong những món ăn đặc sắc gắn với tên tuổi Hà Nội, có nguồn gốc từ phố Chả Cá và được lưu truyền hơn một thế kỷ. Tháng 8-2025, tri thức chế biến và thưởng thức chả cá Lã Vọng được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, khẳng định giá trị văn hóa ẩm thực của món ăn này.

Ảnh: internet

Món chả cá truyền thống thường được chế biến từ cá lăng hoặc cá quả, tẩm ướp nghệ cùng các loại gia vị đặc trưng rồi đem nướng vàng. Khi phục vụ, từng miếng cá được đặt lên chảo mỡ đang sôi, đun cùng thì là và hành lá, tạo nên âm thanh xèo xèo và mùi thơm đặc trưng. Thực khách ăn chả cá với bún rối, lạc rang, rau thơm và mắm tôm đã pha. Sự kết hợp giữa chất béo của cá, độ bùi của lạc, mùi thơm của rau gia vị và vị đậm đà của mắm tôm tạo nên một tổng thể hương vị cân bằng, khiến chả cá Lã Vọng trở thành món ăn thường được ưu tiên lựa chọn khi nhắc tới ẩm thực Hà Nội.

Hương cốm Mễ Trì trong lòng phố cổ

Nghề làm cốm Mễ Trì được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ tháng 3-2019, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình bảo tồn một nghề truyền thống lâu đời của Thủ đô. Cốm Mễ Trì từ lâu đã trở thành biểu tượng của mùa thu Hà Nội, gắn với hình ảnh những hạt cốm xanh mướt, dẻo thơm, giữ nguyên hương vị nếp non.

Ảnh: internet

Nếu trước đây muốn thưởng thức cốm Mễ Trì, người yêu ẩm thực thường phải tìm đến làng nghề, thì hiện nay, mỗi khi thu về, cốm đã xuất hiện trên nhiều tuyến phố, trong đó có khu vực phố cổ. Tại các quán cà phê nhỏ trên các tuyến phố như Nhà Thờ, Hàng Phèn, Lý Quốc Sư, Mã Mây, Lương Ngọc Quyến…, thực khách có thể bắt gặp các món được chế biến từ cốm như xôi cốm, cốm xào ngọt dịu. Không gian phố cổ cùng hương thơm nhẹ nhàng của cốm giúp những món ăn này trở thành trải nghiệm ẩm thực gắn liền với cảm xúc và ký ức về Hà Nội.

Ba món ăn – ký ức và bản sắc của Thủ đô

Phở Hà Nội, chả cá Lã Vọng và cốm Mễ Trì vừa là những món ăn tiêu biểu trong đời sống ẩm thực của người dân Thủ đô, vừa là những đại diện quan trọng của hệ thống di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sự hiện diện của ba món này trong không gian phố cổ không chỉ góp phần làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách, mà còn phản ánh rõ nét nếp sống, ký ức và bản sắc văn hóa của Hà Nội qua nhiều thế hệ.

thanks you