Lô Lô Chải được vinh danh “Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025”: từ bản vùng cao đến điểm đến cộng đồng mẫu mực

UN Tourism vừa công bố danh hiệu “Làng du lịch tốt nhất thế giới 2025”, trong đó có bản Lô Lô Chải dưới chân cột cờ Lũng Cú. Từ một bản vùng cao gắn bó với lúa ngô và nếp sinh hoạt truyền thống, cộng đồng nơi đây đã chuyển mình sang mô hình du lịch cộng đồng, giữ gìn nguyên vẹn không gian kiến trúc, phong tục và nhịp sống bản địa để đón khách bốn mùa.

Ảnh: Internet

Không gian vùng cao và dấu ấn bản sắc

Lô Lô Chải gây ấn tượng trước hết ở cảnh quan miền đá xám, con đường làng len giữa hàng rào đá, nhà trình tường, mái ngói âm dương và khu vườn nhỏ bao quanh mỗi nếp nhà. Khi xuân về, sắc đào – lê phủ kín triền núi; vào những thời điểm khác trong năm, màu ngô phơi, tiếng khèn, tiếng cối giã và trang phục truyền thống tạo nên bức tranh sinh hoạt đặc trưng, giúp du khách cảm nhận đầy đủ đời sống văn hóa của người Lô Lô.

Ảnh: Internet

Không gian bình yên, sạch sẽ, trật tự là nền tảng để phát triển dịch vụ lưu trú quy mô vừa phải. Các homestay bản địa được cải tạo trên nền nhà cổ, giữ nguyên kết cấu – vật liệu chủ đạo, chỉ bổ sung các tiện ích tối thiểu để đảm bảo an toàn, vệ sinh và sự riêng tư cần thiết cho khách. Nhờ cách làm “giữ cốt – thêm tiện”, bản sắc không bị pha loãng trong khi trải nghiệm lưu trú được nâng chất.

Cộng đồng làm trung tâm của mô hình du lịch

Điểm nhấn của Lô Lô Chải là sự tham gia rộng rãi của người dân vào chuỗi dịch vụ: đón khách, nấu ăn, hướng dẫn trải nghiệm, trình diễn nghề – nhạc cụ – nghi lễ theo đúng hoàn cảnh phù hợp. Thay vì tổ chức theo lối sân khấu hóa, các trải nghiệm như đi chợ, vào nương, học dệt, nấu món truyền thống… được đưa vào đời sống hằng ngày, để du khách nhập vai “người trong bản” một cách tự nhiên.

Ảnh: Internet

Chính quyền địa phương và cộng đồng cùng đặt ra quy ước về vệ sinh – môi trường, ứng xử với du khách, quy mô đón khách theo mùa, nhờ vậy hạn chế tác động tiêu cực, bảo đảm nguồn lợi du lịch phân bổ công bằng giữa các hộ tham gia. Bên cạnh đó là hoạt động hướng dẫn thanh – thiếu niên học tiếng phổ thông, ngoại ngữ cơ bản và kỹ năng đón khách, mở ra những cơ hội nghề nghiệp mới ngay tại quê hương.

Lý do được vinh danh

Theo định hướng của UN Tourism, danh hiệu “Làng du lịch tốt nhất” dành cho điểm đến nông thôn biết bảo tồn cảnh quan, văn hóa – tri thức bản địa, đồng thời tạo sinh kế bền vững thông qua du lịch. Lô Lô Chải đáp ứng các tiêu chí cốt lõi: tài nguyên tự nhiên – văn hóa nổi trội; quản trị cộng đồng rõ ràng; sản phẩm du lịch gắn nông nghiệp, ẩm thực, thủ công; chú trọng môi trường và bao trùm xã hội (phụ nữ, người cao tuổi, thanh niên đều có vai trò).

Việc đón nhận danh hiệu không chỉ là tấm “huy hiệu” truyền thông, mà còn là cam kết tiếp tục duy trì giới hạn sức chứa, nâng chuẩn dịch vụ và gìn giữ các giá trị không thể thay thế của bản vùng cao nơi địa đầu Tổ quốc.

Trải nghiệm đặc trưng dành cho du khách

Đến Lô Lô Chải, du khách có thể dạo bước hoặc đạp xe qua các ngõ đá, ghé những khoảng sân phơi, tham gia một buổi nấu bữa cơm bản, học làm một món truyền thống hoặc cùng chủ nhà nghe – kể chuyện đời sống miền biên viễn. Thời khắc nhiều người chờ đợi là ngắm bình minh – hoàng hôn từ sườn núi, nơi mây sớm và gió vùng cao tạo nên phông nền khó quên cho những nếp nhà trình tường vàng ruộm.

Ảnh: Internet

Với người tìm kiếm trải nghiệm nhẹ nhàng, bản làng còn là chốn “ở yên” lý tưởng: thức dậy bằng tiếng gà, làm một vòng quanh bản, uống chén trà ấm, ghi lại ghi chép nhỏ về những câu chuyện nghe được nơi hiên nhà. Sự mộc mạc – chậm rãi ấy làm nên “thương hiệu cảm xúc” mà không điểm đến đô thị nào có thể thay thế.

Việt Nam trong mạng lưới “Best Tourism Villages”

Cùng với Lô Lô Chải, Quỳnh Sơn ở vùng trung du – miền núi phía Bắc cũng được vinh danh trong đợt này, đưa tổng số làng của Việt Nam hiện diện trong chương trình “Best Tourism Villages” lên năm. Trước đó, Thái Hải, Tân Hóa và Trà Quế đã lần lượt được ghi danh, khẳng định hướng đi phát triển du lịch nông thôn – du lịch cộng đồng dựa trên bảo tồn di sản thiên nhiên – văn hóa và nâng cao chất lượng sống cho cư dân địa phương.

Sự có mặt ngày càng đậm nét của Việt Nam trong mạng lưới toàn cầu cho thấy chính sách và thực tiễn đang gặp nhau ở mục tiêu chung: tăng trưởng du lịch đi đôi với bền vững, lấy cộng đồng làm chủ thể thay vì chỉ là “phông nền” cho sản phẩm.

Ảnh: Internet

Hướng đi sau vinh danh

Danh hiệu quốc tế là động lực, nhưng để giữ được chất Lô Lô Chải, bản làng vẫn cần kiên định một số nguyên tắc: giới hạn quy mô xây dựng mới; ưu tiên vật liệu – kiểu dáng hòa hợp cảnh quan; minh bạch lợi ích trong cộng đồng; đầu tư cho vệ sinh môi trường, xử lý rác – nước thải; đào tạo kỹ năng đón khách và kể chuyện di sản cho thế hệ trẻ. Ở tầm rộng hơn, các tuyến kết nối – thông tin điểm đến cần được hoàn thiện theo cách không phá vỡ nhịp sống vốn là “tài nguyên” quý nhất của bản.

Ảnh: Internet

Khi những điều đó được duy trì, mỗi du khách đến – đi đều trở thành đại sứ truyền miệng cho một điểm đến vùng cao biết gìn giữ bản sắc và chia sẻ lợi ích công bằng. Và đó chính là ý nghĩa sâu xa của danh hiệu “Làng du lịch tốt nhất thế giới”: tôn vinh nơi mà khách tìm thấy sự bình yên, còn người bản địa tìm thấy tương lai ngay trên mảnh đất mình gắn bó.

thanks you