OpenAI thử chia sẻ lợi nhuận trên Sora: siết quyền kiểm soát bản quyền, dọn đường hợp tác với giới sáng tạo

OpenAI xác nhận đang thí điểm cơ chế chia sẻ doanh thu với chủ sở hữu nội dung/nhân vật (rightsholder) trên nền tảng video AI Sora, đồng thời hứa hẹn bổ sung “quyền kiểm soát chi tiết” để các bên nắm bản quyền có thể quyết định cách tác phẩm của họ được sử dụng.

Ảnh: Internet

Cơ chế “chia sẻ để dùng”: thí điểm trước trên Sora

Theo các tuyên bố gần đây, OpenAI sẽ thử các phương án chia sẻ doanh thu với những chủ sở hữu cho phép nhân vật, IP của họ xuất hiện trong video do Sora tạo. Đây là bước đi nhằm biến mối quan hệ giữa AI và cộng đồng sáng tạo từ trạng thái căng thẳng sang hợp tác có bù đắp kinh tế, trước khi cân nhắc mở rộng sang sản phẩm khác. Chi tiết về tỉ lệ chia và cách đo lường đóng góp chưa được công bố, vì vẫn đang ở giai đoạn thử nghiệm.

Quyền kiểm soát bản quyền: từ “gỡ vi phạm” đến chặn/cho phép theo điều kiện

Cùng với hướng chia sẻ lợi nhuận, OpenAI cho biết sẽ tăng quyền cho chủ sở hữu: từ cơ chế tiếp nhận yêu cầu xử lý vi phạm đến các tuỳ chọn “chặn” hoặc “cho phép có điều kiện” khi người dùng muốn tạo video chứa nhân vật đã đăng ký bản quyền. Mục tiêu là đi tới mức kiểm soát “granular”—chi tiết đủ để từng hãng, từng tác giả tự đặt ranh giới sử dụng.

Sóng gió và kỳ vọng từ phía ngành nội dung

Việc Sora cho phép tạo video ngắn từ văn bản/hình ảnh làm dấy lên lo ngại về xâm phạm bản quyền và deepfake. Một số hãng, nghệ sĩ và nhà sản xuất bày tỏ quan ngại, song cũng có tiếng nói ủng hộ cách tiếp cận “mở có kiểm soát” nếu đi kèm cơ chế kinh tế minh bạch. Cam kết thử revenue-sharing được xem là “điểm hẹn” để hai phía tiếp tục đối thoại thay vì đứng ở hai chiến tuyến.

Ảnh: Internet

Sora 2: ra mắt rầm rộ, leo Top App Store, triển khai giới hạn

OpenAI đồng thời phát hành Sora 2, thế hệ mô hình tạo video–âm thanh mới, đi kèm ứng dụng Sora với trải nghiệm mạng xã hội video ngắn. Dù triển khai có giới hạn (mời dùng trước, ưu tiên Bắc Mỹ), ứng dụng nhanh chóng lọt Top App Store—một mặt cho thấy sức hút của video AI, mặt khác khiến tranh luận pháp lý–đạo đức nóng lên.

Chuẩn mực mới cho “AI dùng IP”

Nếu thí điểm thành công, mô hình “chủ sở hữu chọn tham gia và nhận chia sẻ doanh thu” có thể trở thành tiền lệ: người nắm bản quyền có quyền quyết, nền tảng có trách nhiệm sàng lọc, người dùng có không gian sáng tạo rõ ràng hơn về pháp lý. Nhưng chặng đường phía trước còn nhiều câu hỏi—từ cách phân bổ doanh thu cho nhân vật đa nguồn gốc, cơ chế kiểm định tính chính danh, cho đến hạ tầng khiếu nại đủ nhanh để theo kịp tốc độ lan truyền của clip AI.

OpenAI đang cố gắng “đặt luật chơi” mới cho video AI: tăng quyền kiểm soát của bên nắm bản quyền và mở ví để chia tiền khi được phép sử dụng. Thành công hay không sẽ phụ thuộc vào mức minh bạch của công thức chia, khả năng thực thi ở quy mô lớn và thiện chí hợp tác từ cả ba phía: nền tảng, chủ sở hữu và cộng đồng sáng tạo.