Photo Hanoi’25 – “điểm hẹn” văn hóa của giới nhiếp ảnh trong nước và quốc tế

Từ khi xuất hiện, nhiếp ảnh không chỉ lưu giữ khoảnh khắc mà còn bồi đắp ký ức tập thể, kể lại lịch sử – văn hóa của mỗi cộng đồng. Tinh thần đó được làm mới tại Photo Hanoi’25 – Biennale nhiếp ảnh quốc tế, nơi các câu chuyện bằng hình ảnh tiếp tục làm nhiệm vụ kết nối con người qua biên giới ngôn ngữ và địa lý. Sự kiện năm nay do Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp Viện Pháp tại Hà Nội chủ trì, với sự đồng hành của UNESCO và nhiều đối tác, tiếp nối thành công các mùa trước và thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng yêu nhiếp ảnh.

Ảnh: hanoimoi.vn

Nhiếp ảnh như chiếc cầu văn hóa giữa lòng đô thị sáng tạo

Kéo dài từ ngày 1 đến 30/11/2025, Photo Hanoi’25 đưa nhiếp ảnh ra khỏi khuôn khổ phòng trưng bày truyền thống, phân bố dày đặc tại 20 không gian văn hóa – công cộng khắp Thủ đô. Bên cạnh các thiết chế quen thuộc như Nhà triển lãm 45 Tràng Tiền, 93 Đinh Tiên Hoàng, Trung tâm Văn hóa & Nghệ thuật 22 Hàng Buồm, 2 Lê Thái Tổ, 49 Trần Hưng Đạo, chuỗi hoạt động còn “phủ sóng” vườn hoa Diên Hồng, bờ hồ Hoàn Kiếm, tường khu Văn Miếu – Quốc Tử Giám và mặt tiền Đại sứ quán Pháp, biến Hà Nội thành “phòng triển lãm mở” đúng nghĩa.

Ảnh: hanoimoi.vn

Quy mô của biennale năm nay được thể hiện bằng 22 triển lãm cá nhân và nhóm cùng 29 hoạt động bên lề (tọa đàm, chiếu phim, ra mắt sách, tour tham quan nghệ thuật, trải nghiệm thực hành…). Cấu trúc chương trình hướng tới vừa “đã mắt” về thị giác vừa khuyến khích tương tác – học hỏi, đặc biệt với khán giả trẻ.

Về lực lượng sáng tạo, Photo Hanoi’25 quy tụ hơn 170 nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia, giám tuyển, chuyên gia đến từ 21 quốc gia, cùng khoảng 25 tổ chức chuyên môn đồng hành – qua đó khẳng định vai trò “điểm hẹn” chuyên môn hiếm có ở khu vực, đồng thời góp phần bồi đắp vị thế Hà Nội – Thành phố Sáng tạo của UNESCO trong lĩnh vực nghệ thuật đương đại.

Trong lễ khai mạc, đại diện cơ quan quản lý văn hóa Thủ đô nhấn mạnh định hướng mở rộng quy mô, nâng chất chuyên môn và gia tăng hợp tác quốc tế; cùng với đó là cam kết tiếp tục liên kết với các đại sứ quán, tổ chức quốc tế và trung tâm văn hóa nước ngoài tại Việt Nam để thúc đẩy giao lưu. Quan điểm này được UNESCO chia sẻ: Jonathan Wallace Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, nhận định Photo Hanoi’25 phản ánh tầm nhìn của Hà Nội – nơi sáng tạo “được sống, được trải nghiệm và được lan tỏa trong toàn bộ đời sống đô thị”, khi phố phường và di sản trở thành sân khấu lẫn chủ thể sáng tạo.

Những lát cắt thị giác chạm cảm xúc công chúng

Mở màn cho “mùa ảnh” là “Hoài niệm về những thành phố”, do nghệ sĩ Nguyễn Thế Sơn giám tuyển. Triển lãm gợi mở ý niệm về thành phố như một cơ thể sống, biến chuyển qua thời gian; quy tụ 30 nhiếp ảnh gia và nghệ sĩ thị giác từ Việt Nam và quốc tế. Bên cạnh câu chuyện ảnh phim giàu hoài niệm về Hà Nội hậu chiến của tác giả Jean-Charles Sarrazin, khán giả còn bắt gặp nhịp sống đương đại qua các “mảnh cắt” địa phương – như chuỗi ảnh đời sống đêm hay ký ức “Thành phố đứng im” giữa đại dịch – đặt cạnh những đô thị xa xôi Paris, Tokyo, Yangon, Bilbao để mở đối thoại liên đô thị.

Ảnh: hanoimoi.vn

Không chỉ dừng lại ở khám phá ký ức đô thị, biennale năm nay còn giới thiệu “Tiếp nối: Việt Nam/Continuum: Vietnam” của phóng viên ảnh người Anh Andy Soloman – dự án xuyên ba thập niên, kết nối hai giai đoạn 1992–1993 và 2022–2024. Hơn 50 tác phẩm được trưng bày, trong đó có 21 chân dung đen trắng mới thực hiện của những nhân vật (hoặc hậu duệ) từng xuất hiện trong ảnh đầu thập niên 1990, đặt cạnh 30 khung hình tư liệu để kiến tạo đối thoại giữa quá khứ – hiện tại về con người và đổi thay xã hội Việt Nam. Hành trình mới dựa trên nhật ký gốc và tư liệu cũ, đưa tác giả trở lại Tây Nguyên, vùng cao phía Bắc, Hà Nội và đồng bằng sông Hồng.

Ảnh: hanoimoi.vn

Song song, hai dự án nhóm “Thời gian và những thành phố” và “Lưu trữ và hậu lưu trữ” tiếp tục đào sâu cách nhiếp ảnh ghi lưu – tái lưu ký ức. Triển lãm đầu mời công chúng suy ngẫm về tồn tại trong thời gian – không gian, nơi những khoảnh khắc thoáng qua trở thành câu chuyện bất tận; còn triển lãm sau thí nghiệm với khái niệm lưu trữ/hậu lưu trữ qua lăng kính cộng đồng Việt kiều, kết nối các nghệ sĩ Việt Nam – Caribe, đồng thời mở rộng phương tiện từ ảnh tĩnh sang video, sắp đặt… nhằm làm mới trải nghiệm thị giác.

Bản đồ triển lãm của Photo Hanoi’25 còn phong phú với những đề tài đa thanh như “Miền trập”, “Mùa thức tỉnh”, “Diện mạo vạn vật”, “Khoa thi Hương cuối thế kỷ XIX”, “Những khung hình về biến đổi khí hậu”…, cho thấy cách các tác giả đối thoại với tự nhiên, ký ức, bản sắc và thế giới hiện đại bằng ngôn ngữ ảnh. Dù tiếp cận khác nhau, các dự án đều đặt cảm xúc người xem ở trung tâm, khơi gợi góc nhìn mới về đời sống – con người – văn hóa.

Một mùa biennale giàu tương tác, đậm hơi thở đương đại

Cấu trúc chương trình thiên về trải nghiệm tham gia: khán giả được chụp – được làm – được thảo luận qua các buổi tọa đàm, chiếu phim, workshop và tour nghệ thuật. Cách tổ chức đa điểm giúp nghệ thuật tiếp cận công chúng ngay trong đời sống thường nhật, đồng thời khích lệ giao lưu chuyên môn giữa các nghệ sĩ trong nước và bạn bè quốc tế. Nhờ đó, Photo Hanoi’25 không chỉ dừng ở “câu chuyện ảnh đẹp”, mà còn nuôi dưỡng cộng đồng sáng tạo và mở rộng không gian văn hóa của đô thị.

Sự kết hợp cơ quan quản lý – thiết chế văn hóa – đối tác quốc tế – nghệ sĩ cho thấy mô hình hợp tác đa bên đang phát huy hiệu quả. Với mạng lưới 20 địa điểm, 22 triển lãm, 29 hoạt động cùng lực lượng sáng tạo từ 21 quốc gia, biennale năm nay củng cố hình ảnh Hà Nội như điểm đến ảnh của khu vực, đồng thời mời gọi công chúng cùng sống chậm để nhìn kỹ và sống động để cảm – tinh thần mà nhiếp ảnh luôn theo đuổi.

_{Theo Báo Pháp luật Việt Nam: https://baophapluat.vn/diem-hen-van-hoa-cua-gioi-nhiep-anh-trong-nuoc-va-quoc-te.html}

thanks you